Miljoenen blauwe lichtjes lijken te dansen tussen de golven van de Noordzee. Het is een zwoele zomeravond, de zee is kalm en het maanlicht zwak: de omstandigheden zijn perfect om zeevonk te spotten. Hoe ontstaat dit opmerkelijke natuurverschijnsel en wanneer kun je zeevonk in Nederland waarnemen?
Wat is zeevonk?
De felblauwe gloed over het water danken we aan een minuscuul, eencellig organisme. De zeevonkalg (Noctiluca scintillans) is amper een millimeter groot, maar vermenigvuldigt zich bij warm weer snel. En komen de algen met veel tegelijk voor in het water, dan zijn ze in staat de zee felblauw te kleuren.
In de loop van juni, wanneer de temperatuur oploopt, groeit ook de algenpopulatie in de Noordzee. Daarom ligt de piek van het zeevonkseizoen meestal aan het einde van juni en het begin van juli. Een stijgende watertemperatuur is dus noodzakelijk voor zeevonk om te groeien, maar er zijn nog een aantal puzzelstukjes die op hun plek moeten vallen.
Dit zijn de perfecte omstandigheden voor zeevonk
Zo ontstaat blauw zeevonk alleen in relatief kalm zeewater. Is het water te ruig, dan zakken de algen dieper het water in en zijn ze niet zichtbaar. Maar het water moet ook weer niet té kalm zijn, want er is beweging nodig om de zeevonken in blauwe lampjes te veranderen.
De beweging van de golven veroorzaakt een chemische reactie, ook wel bioluminescentie genoemd, waarbij energie vrijkomt. Deze energie wordt omgezet in licht, dat voor een felle blauwe gloed zorgt. Het lichtspektakel trekt een hoop nieuwsgierige toeschouwers, maar heeft juist als doel om vijanden af te schrikken.
Dat is ook de reden dat zeevonk blauw is. Deze kleur is voor andere zeedieren het beste waar te nemen. Zeevonk is zo fel van kleur omdat alle energie die vrijkomt, omgezet wordt in licht en niet bijvoorbeeld ook in warmte. Daarnaast is het niet één algje dat aan het wateroppervlak drijft, maar zijn ze met miljoenen.
Waar en wanneer kun je zeevonk zien in Nederland?
De kans om zeevonk in Nederland te zien is het grootste in juni en juli, maar het weer moet wel een beetje meezitten. Na een paar warme, zomerse dagen zijn er doorgaans meer algen aanwezig in de Noordzee en neemt de kans op zeevonk toe. Waar moet je dan zijn? Dat is lastig te voorspellen, maar de lichtgevende algen kunnen langs de hele Noordzeekust voorkomen. Ook de Waddeneilanden zijn een goede plek om de felgekleurde algen te spotten.
Houd je camera in aanslag, want zeevonk is ook zo weer voorbij. Het oplichten van de algen duurt maar een paar seconden. Wel kun je de kleine organismen een handje helpen. Loop een stukje door het ondiepe water en breng het in beweging. Zo creëer je energie die door de algen omgezet kan worden in licht.
Is zwemmen in zeevonk gevaarlijk?
Zin om te zwemmen in de blauwe zeevonk? Dat kan. Zeevonk beval ammonium, wat voor sommige vissen en zeedieren gevaarlijk is, maar voor de mens vrij onschuldig. Wel kun je na het zwemmen in zeevonk hierdoor wat huidirritatie krijgen. Als je dit wil voorkomen, is het aan te raden om te douchen na je duik in de zee.
Bron: National Geographic
Reactie plaatsen
Reacties